Search Results

Το γεφύρι Πραμόριτσας είναι ένα πανέμορφο γεφύρι, ένα πραγματικό έργο τέχνης που βρίσκεται στα όρια των νομών Γρεβενών (όπου και ανήκει) και Κοζάνης, στον ποταμό Πραμόριτσα, παραπόταμο του Αλιάκμονα, μεταξύ των χωριών Κληματάκι και Ανθοχώρι.

Το γεφύρι είναι τετράτοξο, με κύριο τόξο το βόρειο, ελεύθερου ανοίγματος 15μ. και ύψους 9μ. Με συνολικό μήκος που αγγίζει τα 49μ.. το θαυμαστό αυτό οικοδόμημα διεκδικεί επάξια τον τίτλο του μεγαλύτερου σε μήκους γεφυριού στην Μακεδονία.

Παλαιοτέρα το γεφύρι Πραμόριτσας ήταν εξαιρετικά ζωτικής σημασίας, αφού βρισκόταν πάνω στον κεντρικό δρόμο που συνέδεε την πόλη των Γρεβενών με το εμπορικό κέντρο του Τσοτυλίου και εξυπηρετούσε τις μετακινήσεις των κοπαδιών του Βόιου προς τα χειμαδιά της Θεσσαλίας αλλά παράλληλα και την επικοινωνία μεταξύ των χωριών Κληματάκι και Ανθοχώρι.

Προφορική παράδοση τοποθετεί χρονικά την αρχική κατασκευή του γεφυριού περίπου στα 1870 με 1880 με χρηματοδότηση κάποιου βλάχου τσέλιγκα, που περνώντας το ποτάμι, έχασε την μονάκριβη κόρη του στα ορμητικά νερά του ποταμού. Λέγεται λοιπόν, πως στη συνέχεια έδωσε τα χρήματα για να χτιστεί το γεφύρι.

Μετάβαση στον χάρτη

Το γεφύρι Παλιομάγερου το συναντάμε στον δρόμο από τα Γρεβενά προς το Δασύλλιο, ανάμεσα στα χωριά Καλλονή, Τρίκορφο και Δασύλλιο. Γεφυρώνει το Μπαγεριώτικο ποτάμι, παραπόταμο του Πραμόριτσα.

Έχει οξύκορφη επιφάνεια και το σώμα του το δένουν τέσσερις άρπιζες. Είναι μονότοξο με άνοιγμα τόξου 12.50μ., ύψος 7μ., συνολικό μήκος 23μ. και πλάτος 3μ.

Το γεφύρι Παλιομάγερου διακρίνεται για τη μοναδική του ομορφιά λόγω της απλότητας και της απόλυτης συμμετρίας που το διακρίνει, καθώς και λόγω του πανέμορφου φυσικού τοπίου που τονίζεται ιδιαίτερα με την παρουσία ενός μικρού καταρράκτη.

Κατασκευάστηκε το 1910 από τον μήνα Ιούλιο μέχρι τον μήνα Σεπτέμβριο με την οικονομική συνδρομή των ξενιτεμένων Δασυλλιωτών στην Αμερική, με έρανο μεταξύ των κατοίκων και την προσωπική τους εργασία. Προαιρετικός έρανος έγινε, για τον ίδιο σκοπό, και στο χωριά: Αγία Σωτήρα, Δίλοφο, Μόρφη, Χρυσαυγή, Κορυφή, Καλλονή, Τρίκορφο, Τρίκωρμο, κλπ. Στον έρανο αυτό πρωτοστάτησε ο Νικόλαος Κοσμά Τζάμος, ο οποίος πρόσφερε κι ένα σεβαστό ποσό. Εξαιρετικό ήταν και το ενδιαφέρον του, τότε, Μητροπολίτη Σισανίου – Σιατίστης Ιεροθέου Ανθουλίδη, ο οποίος διέθεσε 250 γρόσια, από αρχιερατική λειτουργία κι άλλες ιεροτελεστίες στον Πεντάλοφο, κατά το πανηγύρι της 8ης Σεπτεμβρίου, χάρη του κοινωφελούς αυτού έργου.

Το σχέδιο της πετρογέφυρας εκπόνησε ο εμπειροτέχνης Γεώργιος Τζούφας – Αναγνωστίδης, από το Δίλοφο, ο οποίος και ανιδιοτελώς επιστάτησε το έργο. Το έργο εκτέλεσαν οι Πενταλοφίτες εργολάβοι αδελφοί Ευάγγελος και Νικόλαος Μπαμπαλή και στοίχισε 75 χρυσές τουρκικές λίρες. Βλέποντας κανείς σήμερα τη μονότοξη πετρογέφυρα θαυμάζει την τεχνική και την αισθητική του αρτιότητα.

Οι γεφυροποιοί καλφάδες και μαστόροι είχαν ειδικευτεί σ΄αυτή την εργασία. Με το προφητικό αισθητήριό τους εργάστηκαν με ευσυνειδησία, με τέχνη και σχολαστικότητα, για να δώσουν στο έργο τους στερεότητα και ομορφιά. Έβαζαν μέσα την ψυχή τους, δημιουργούσαν.

Το γεφύρι το Δασυλλίου είναι ένα μικρό θαύμα, “τεντώνει” το λίθινο τόξο του (καμάρα) με εντυπωσιακή ευλυγισία, σαν κάποιος αθέατος πολεμιστής, που είναι έτοιμος να ρίξει το βέλος του. Είναι ένα μνημείο τέχνης και τεχνικής, σύλληψη λαϊκής έμπνευσης και θαυμαστής άρτιας εκτέλεσης.

Αυτό το γεφύρι αποτελεί σήμερα ένα αξιόλογο αρχιτεκτονικό μνημείο, που πρέπει να το θαυμάζουμε, γιατί είναι δημιούργημα της λαϊκής – εμπειρικής τεχνικής και εντυπωσιάζει όχι μόνον με τη στερεότητα και την τεχνική του, αλλά και για την άψογη αισθητική του. Σώζεται ακόμη και σήμερα το συμβόλαιο ανάθεσης της κατασκευής του μεταξύ των εκπροσώπων της κοινότητας και των εργολάβων.

Μετάβαση στον χάρτη

Το γεφύρι του Παπατάκη είναι ένα πανέμορφο μικρό πέτρινο γεφύρι. Βρίσκεται πολύ κοντά στον δρόμο, συνδέοντας το χωριό Κυπαρίσσι με αυτό του Αγίου Κοσμά.

Χτίστηκε γύρω στα 1920, για να γεφυρώσει τα ορμητικά νερά του ρέματος που καταλήγει αργότερα στον Πραμόριτσα ποταμό.

Διαθέτει ένα χαμηλό τόξο χωμένο στη γη, που διακρίνεται με δυσκολία. Η καμάρα που σώζεται, είναι τμήμα γέφυρας που έχει καταστραφεί, το υπόλοιπο κομμάτι της οποίας ήταν ξύλινο.

Μετάβαση στον χάρτη

Ο Αλιάκμονας και ο Βενέτικος, που είναι ο μεγαλύτερος παραπόταμός του, είναι τα δύο μεγαλύτερα ποτάμια που διαρρέουν τον νομό Γρεβενών.

Αλιάκμονας

Ποταμός της Δυτικής Μακεδονίας, ο μεγαλύτερος ποταμός της Ελλάδας, που βρίσκεται εξ ολοκλήρου σε ελληνικό έδαφος και έχει συνολικό μήκος 297 χλμ. Διασχίζει τους νομούς  Γρεβενών, Καστοριάς, Κοζάνης, Ημαθίας και Πιερίας. Δέχεται τα πλεονάζοντα νερά της λίμνης Καστοριάς καθώς και τα νερά των: Λιβαδοπόταμου, Στραβοπόταμου, Βέλα, Ντραμπουτιώτικου, Πραμορίτσα, Γρεβενιώτικου, Βενέτικου, Σταυροπόταμου, Εδεσσαίου, της στραγγιστικής τάφρου της λίμνης Γιαννιτσών. Εκβάλλει στον Θερμαϊκό κόλπο, λίγο νοτιότερα από τις εκβολές του Αξιού ποταμού δημιουργώντας ένα εκτεταμένο δέλτα πλούσιο σε χλωρίδα και πανίδα.

Στη Δυτική Μακεδονία σχηματίζεται από τη συμβολή, κοντά στο χωριό Μανιάκοι της Καστοριάς, των ποταμών Μπέλιτσα που πηγάζει από το όρος Βόιο και Ζέλοβο, που έχει τις πηγές του στο όρος Βαρνούντα. Στον νομό Γρεβενών οι παραπόταμοι που τον σχηματίζουν, Βενέτικος και Γρεβενίτης, πηγάζουν στα νοτιοδυτικά από την κοιλάδα Βάλια Κάλντα, τον Όρλιακα και τον Σμόλικα.

Βενέτικος

Ο Βενέτικος αποτελεί τον μεγαλύτερο παραπόταμο τού Αλιάκμονα και δημιουργείται από μικρότερους παραποτάμους  ή χείμαρρους, όπως ο Βελονιάς και ο Σμιξιώτικος. Μέχρι να συναντήσει το Αλιάκμονα ρέει μέσα από κοιλάδες και σε σημεία, όπως στην περιοχή του χωρίου Σπήλαιο Γρεβενών δημιουργεί απότομα και εντυπωσιακά φαράγγια. Σημαντική επίσης στο ποτάμιο αυτό σύστημα είναι η παρουσία τού ρέματος της Σούτσας που διασχίζει τα Δημοτικά Διαμερίσματα τού Δήμου Χασίων. Στο βορρά μαζεύει τα νερά του ποταμού Πραμόριτσα συγκεντρώνοντας τα νερά του υδροκρίτη της περιοχής της Κοζάνης. Στην συνέχεια σχηματίζει τόξο γύρω από το βουνό Βούρινο και μέσα από μια βαθιά χαράδρα προχωρεί βορειοανατολικά για 90 χιλιόμετρα σχηματίζοντας μαιάνδρους στην περιοχή της Ζάβορδας.

Ο ποταμός συμβάλει στην ανάπτυξη της περιοχής και συγκεκριμένα της αγροτικής παραγωγής μέσω φραγμάτων και αρδευτικών δικτύων που καλύπτουν τις ανάγκες άρδευσης.

Στη Δυτική Μακεδονία ο Αλιάκμονας και οι παραπόταμοί του σχηματίζουν ένα πολυδαίδαλο ποτάμιο δίκτυο το οποίο σε συνδυασμό με τη γεωγραφική  θέση της περιοχής ανάμεσα σε Μακεδονία και Ήπειρο επέβαλε το χάραγμα σημαντικών δρόμων, χαρακτηριστική είναι “η Βασιλική στράτα” στον άξονα Μαυραναίοι-Ζιάκα-Περιβόλι-Βωβούσα. Η ανάγκη αυτή οδήγησε στη ζεύξη των ποταμών με πέτρινα γεφύρια τα οποία διασώζονται μέχρι σήμερα.

Η περιήγηση στα γεφύρια είτε διαπλέοντας τα ποτάμια (Αλιάκμονας και Βενέτικος) είτε περπατώντας σε παραποτάμιες διαδρομές συνδυάζει την αναψυχή με την άσκηση, δίνοντας τη δυνατότητα στους επισκέπτες να αναπτύξουν δραστηριότητες όπως ψάρεμα, rafting και canoe & kayak, γνωρίζοντας το φυσικό περιβάλλον της περιοχής παράλληλα με την τοπική ιστορία.